Adnyat Mumbai- 1 and 2

­­Adnyat Mumbai – 1  

सात बेटं असल्यापासून किंबहुना त्याही आधी कधी तरी अस्तित्वात आलेल्या 

या मुंबई नगरीचा आजवरचा सारा प्रवास जाणून घेण्याचं या माणसाला अफाट 

वेड आहे. मग तो अख्खी मुंबई पालथी घालतो. जुनी दफ्तरं शोधतो. मुंबईविषयी 

कळलेला कुठलाही लहानमोठा तपशील, माहिती तो बारकाईने तपासून घेतो.

ही अशी शोध मोहीम चालू असतानाच ज्यांना कुतूहल आहे त्यांना मुंबईची कहाणी 

सांगत सुटतो. सोशल मीडियावर भरभरून लिहीत सुटतो. इथे रोजीरोटीचा विचार 

दुय्यम ठरतो. यातून हाती काय लागतं तर अज्ञात मुंबई! तीच सारी धावपळ म्हणजे 

हे पुस्तक -‘अज्ञात मुंबई’!माझी खात्री आहे की हे पुस्तक वाचल्यानंतर वाचक 

मुंबईभर आपापल्या कामानिमित्त फिरताना आजवर जसे फिरत होते तसे न फिरता, 

तर या पुस्तकाने परिचय करून दिलेली ‘मुंबई’ नीट पाहत जातील. जाताजाता त्या 

काळात फेरफटकाही मारून येतील. मुंबईत एका जागी थांबून राहायला कुणाला 

वेळ नसतो. सवड त्याहून नसते. जो तो धावतच असतो. परंतु हे पुस्तक वाचणारा 

क्षणभर का होईना आता जातायेता जागीच थांबणार. रोजचंच हे सभोवताल पाहणार 

आणि अचंबितही होणार... अशी होती मुंबई...?

Adnyat Mumbai – 2 

‘मुंबई आता पहिल्यासारखी राहिली नाही’ - आज साठी-सत्तरीत असलेल्या 

मुंबईकराच्या तोंडून अशी खंत वारंवार ऐकायला मिळत असते. परंतु मुंबई ही 

प्रवाही नगरी आहे. ती सतत बदलत आली आहे.  मुंबईकराची प्रत्येक नवी पिढी 

त्या बदलांबरोबर कधी आपखुशीने, कधी नाइलाजाने मुंबईला उराशी बाळगून

असते आणि मुंबई त्याला! मुंबई आणि मुंबईकराच्या या प्रेमसंबंधातूनच तर 

रोजच्या वावरातल्या मुंबईची कालची एखादी खूण सापडते तेव्हा तो हरखून जातो. 

मुंबईकराच्या मनाच्या तळाशी दडलेल्या ह्या कुतूहलाला जागे करण्याचा प्रयत्न 

म्हणजेच नितिन साळुंखे यांचे ‘अज्ञात मुंबई’ हे पुस्तक आणि एकदा चाळवलेले 

ते कुतूहल पुरवणारे त्यांचे नवे पुस्तक म्हणजे प्रस्तुत ‘अज्ञात मुंबई – २’.

मनोविकास प्रकाशनचा पत्ता पुण्याचा असला तरी प्रकाशक अरविंद पाटकर हे 

अगदी गाभ्यातून मुंबईकर आहेत, ह्याचाही हा पुरावाच. हा प्रयत्न जितका 

अभ्यासपूर्ण आहे तितकाच लोभस आणि कुतूहल-भूक वाढवणारा आहे. 

मुंबईबाहेरच्या माणसाला असलेलं मुंबईविषयीचं आकर्षण लपून राहिलेलं नाही. 

त्याचं रूपांतर प्रेमात होतानाही प्रत्ययाला येतच असतं... प्रस्तुत पुस्तकामुळे त्या 

प्रेमाला मुंबईच्या जपणुकीचंही अस्तर लावलं पाहिजे अशी भावना झाली तर मुंबई 

आणखी ‘बाका नगरी’ ठरेल...

­­Adnyat Mumbai – 1 and 2  | Nitin Salunkhe

अज्ञात मुंबई – 1 आणि 2 | नितीन साळुंखे